سید محمد ضیاء آبادی

ملیت :  ایرانی   -  قرن : 14

آیت‌ الله سید محمد ضیاء آبادی، استاد اخلاق و تفسیر قرآن کریم و از علمای به نام استان قزوین بود، وی در نزد اساتید بزرگی همچون آیت‌ الله سید حسین بروجردی، آیت الله سده‌ی اصفهانی، امام خمینی و آیت‌ الله سید محمد حسین طباطبایی (رحمة الله علیهم) تحصیل کرده بود.
 

شناسنامه
1307ه.ش برابر با 1347 ه.ق	تولد
1399 ه.ش	درگذشت
بیماری کرونا	علت درگذشت
حرم حضرت عبدالعظیم حسنی (علیه السلام)	آرامگاه
ایرانی	ملیت
اسلام	دین
شیعه	مذهب
-	دیگر نام ها
حوزوی	تحصیلات
حوزه علمیه قزوین و قم	دانشگاه
استاد حوزه علمیه	زمینه فعالیت
-	سبک
از سال 1340 ه. ش تا 1399 ه. ش	سال های فعالیت
تألیفات با ارزش متعدد	آثار مهم
-	جایزه ها
-	وبگاه رسمی
-	همسر
یک پسر و دو دختر	فرزندان
پدر: سید محمود ضیاءآبادی	والدین

زندگی نامه

تولد

آیت الله سید محمد ضیاء آبادی در سال ۱۳۴۷ ه.ق (۱۳۰۷ ه.ش) در قریه ضیاء آباد واقع در ۴۵ کیلومتری شهرستان قزوین و در خانواده‌ای روحانی دیده به جهان گشود. سادات ضیاءآباد از سادات جلیل القدرحسینی منطقه قزوین هستند و به شغل کشاورزی مشغول می‌باشند. پدرش سید محمود ضیاء آبادی از روحانیان متقی، مورد اعتماد، محل پناه مردم و خوشنام بود که در کنار تبلیغ، اقامه نماز و مطالعه روزانه کتب مذهبی، مخارج خانواده نه نفری خود را با کشاورزی تامین می‌کرد. او سحرها قبل از اذان صبح مشغول شب زنده داری می‌شد و بعداز اقامه فریضه اذان صبح با آهنگ خوش، قرآن تلاوت می‌کرد. مادر ارجمندش هم از زنان پارسا و آشنا به مسایل اسلامی بود.

نسب شریف سید محمد و همه سادات ضیاءآباد به امام حضرت زین العابدین علیه‌السّلام می‌رسد. سادات ضیاءآباد -به نقل معظم له- در گذشته هنگام هجوم امراض فراگیری مانند طاعون و وبا، پناهگاه اهالی بودند. ایشان یک پسر و دو دختر دارد که همگی مشغول کارهای فرهنگی‌اند.
 

درگذشت

ایشان در روز 20 بهمن سال 1399 ه.ش به دلیل بیماری کرونا دار فانی را وداع گفت. مراسم تشییع و اقامه نماز بر پیکر مطهر آیت الله ضیاء آبادی عالم شیعه و استاد حوزه علمیه، روز چهارشنبه ۲۲ بهمن سال 1399 ه.ش، ساعت ٨ صبح از مسجد علی بن الحسین میدان تجریش تا حسینیه قائمیه برگزار شد. این عالم دینی در حرم حضرت عبدالعظیم حسنی (علیه السلام) به خاک سپرده شد.
 

سمت و فعالیت ها

فعالیت های علمی

تحصیلات و استادان

سید محمد از دوران کودکی در کشاورزی به والدین کمک می‌کرد و در کنار آن نزد پدر قرآن و خواند و نوشتن را فرا می‌گرفت. پدر وقتی در محافل مذهبی شرکت می‌کرد، سید محمد را همراهش می‌برد و او را با فضای معنوی و مجالس و محافل حسینی آشنا می‌ساخت. سید محمد به خوبی یاد دارد که شبانه و آخر وقت به مجالس روضه که معمولا در منازل اشخاص برگزار می‌شد، می‌رفتند، زیرا قانون ضد دینی رضاخان روضه خوانی و برقراری مجالس عزاداری را منع کرده بود.

سید محمد با تشویق والدین بعد از شهریور سال ۱۳۲۰ برای تحصیل علوم اسلامی به شهرستان عالم پرور قزوین رفت و در مدرسه التفاتیه که از مدارس کهن قزوین به شمار می‌رود، سکونت گزید. مشغول فراگیری علوم اسلامی گردید. سید مقدمات (صرف، نحو، معانی، بیان و بدیع و منطق) را نزد استاد برجسته آقا شیخ یحیی مفیدی فراگرفت. شیخ یحیی از شاگردان برجسته آیات عظام حائری، نائینی و عراقی بود و بعد از اتمام تحصیلات و اخذ اجازه‌های اجتهاد، به علت بیماری به قزوین برگشت و مدیریت مدرسه التفاتیه را عهده دار گردید. از دیگر اساتید سید، آقا میرزا عبدالرحیم سامت قزوینی است که معالم و قوانین را نزد وی، فرا گرفت. ضیاء آبادی شرح لمعه، رسایل، مکاسب و منظومه سبزواری را در نزد میرزا ابوالحسن رفیعی قزوینی -که در آن ایام در قزوین به سر می‌برد و از اساتید برجسته به شمار می‌رفت، فرا گرفت. آیت الله ضیاء آبادی همراه با گروهی از مشتاقان علم در ایام اقامت این حکیم در حوزه قزوین از محضرش بهره مند گردید. خود درباره استادش می‌گوید:

«مرحوم آیت الله رفیعی جامع علوم عقلی و نقلی بود. حافظه‌ای قوی و استعدادی درخشان داشت. بیانش شیوا و استدلالش محکم بود. اگر در قم یا نجف ماندگار می‌شد، قطعا از مراجع عظام تقلید می‌شد. با اینکه ارزش علمی آن بزرگوار نزد خواص مشخص بود متواضعانه قم را رها کرد و در شهرستان قزوین ماندگار شد. استاد علاوه بر تدریس متون سطح فقه و اصول و منظومه سبزواری در مدرسه شاه قزوین، برای عموم مردم منبر می‌رفت. او با مطالب عمیق و بیان گیرا مردم را مجذوب خود ساخته بود و ما علاوه بر تحصیل، از نماز جماعت و منابر مفیدش هم بهره مند می‌شدیم و آن دوره از باارزش‌ترین دوران زندگی ما به شمار می‌رود.»
 
آیت الله سید محمد ضیاء آبادی بعد از مدتی اقامت در حوزه قزوین، در سال ۱۳۲۸ه.ش راهی حوزه علمیه قم شد و به مدت ۱۲ سال از محضر اساتید این شهر استفاده کرد، ازجمله:

آیت الله سید محمد باقر سلطانی طباطبایی (م: ۱۴۱۶ ه.ق)؛ سید محمد ضیاءآبادی جلد اول کفایه را در محضر این استاد گرانمایه -در مسجد امام حسن عسکری علیه‌السّلام قم- فراگرفت. آیت الله ضیاءآبادی متانت در گفتار را از مهم‌ترین ویژگیهای این استاد می‌داند و همواره از وی به نیکی یاد می‌کند.

آیت الله شیخ عبدالجواد سدهی اصفهانی (م: ۱۳۲۳ ه.ق)؛ آیت الله ضیاءآبادی جلد دوم کفایة الاصول را از محضر پرفیض و برکت این استاد جلیل القدر آموخت. وی، دقت نظر در متن، تسلط بر متون سطوح عالیه به ویژه کفایه الاصول، ژرف اندیشی پرهیز از تفصیل و تشریح موارد اضافی در درس، نظم و ادب و نزاکت، احترام به شاگردان را از ویژگیهای استادش می‌داند.

آیت الله سید حسین طباطبایی بروجردی (م: ۱۳۸۰ ه.ق)؛ آیت الله ضیاء آبادی همانند بسیاری از شخصیتها در درس پربرکت فقه این استاد شرکت می‌کرد. او خود می‌گوید:
«آیت الله العظمی بروجردی موقعیت علمی و معنوی بسیار ممتازی میان فقهای شیعه داشت و بااینکه به علت اشتغالات سنگین علمی و مسئولیت زعامت و رهبری دینی، یک درس فقه می‌فرمود، ولی همان یک درس بسیار پرمحتوا و عمیق بود و به گونه‌ای تدریس می‌فرمود که مسائل برای همگان قابل درک و فهم بود. به قدری روان تدریس می‌کرد که جای هیچ گونه ابهامی باقی نمی‌گذاشت. »
 
امام خمینی (رحمة الله علیه) (م: ۱۳۶۸ ه.ش)؛ آیت الله ضیاء آبادی از تربیت یافتگان ویژه مکتب علمی امام خمینی به شمار می‌رود. وی در درس اصول و فقه، به ویژه درس خارج مکاسب حضرت امام شرکت می‌کرد و از محضر آن بزرگوار بهره مند می‌شد. خود می‌گوید:
«زمانی که به درس حضرت امام رفتم و از نزدیک با محتوای درسی معظم له آشنا شدم، احساس کردم که با وجود چنین درس پرفایده‌ای نیازی به شرکت در درس سایر اساتید ندارم، لذا در ایام اقامت در قم سه استاد داشتم آقای بروجردی، امام و آقای طباطبایی. درباره امام و ویژگیهای درس معظم له سخنان فراوانی از سوی شاگردان برجسته آن بزرگوار در منابع، کتب و مجلات آمده است که بنده هم تایید می‌کنم. »

علامه سید محمد حسین طباطبایی (م: ۱۴۰۲ ه.ق)؛ آیت الله ضیاء آبادی از محضر علمی این حکیم نامدار و مفسر الهی بهره برد، به خصوص اینکه درس اسفار اربعه ملاصدرا را طی ۵ سال در محضر وی فراگرفت و آن را با یار باوفای خویش آیت الله محمدی گیلانی مباحثه کرد. مدتی هم به درس تفسیر آن بزرگوار حاضر شد و روشهای نوین برداشت تفسیری آن بزرگوار را آموخت. وی مانند بسیاری از فضلاء فاضل و برجسته حوزه، در دروس خصوصی علامه که فقط در شبهای پنج شنبه و جمعه به صورت سیار و در منازل اعضاء برگزار می‌گردید، شرکت می‌کرد. وی ضمن تجلیل از مقام علمی و معنوی استاد، درباره چگونگی آشنایی خود با تفسیر المیزان می‌گوید:
«برای اولین بار در یک کتاب فروشی با تفسیر المیزان آشنا شدم و یک جلد آن را خریدم و خواندم. مطالب آن بسیار مورد پسندم واقع شد، به گونه‌ای که علاوه بر شرکت در درس تفسیر وی، از مطالعه کنندگان سرسخت المیزان شدم. من ذوق تفسیری خودم را مدیون علامه طباطبایی وکتاب شریف المیزان می‌دانم. »
 

تدریس

آیت الله ضیاء آبادی وقتی در حوزه قزوین بود، هر کتابی را که تحصیل می‌کرد، مراحل پایین تر آن را برای طلاب تدریس می‌کرد. وقتی هم که به قم آمد ضمن تحصیل، بارها کتب معالم، قوانین و لمعه را برای جمعی از طلاب و فضلاء در یکی از اتاق های صحن نو و یا در مدرس زیر کتابخانه مدرسه فیضیه تدریس کرد.

بعد از اقامت در تهران آیت الله حاج شیخ احمد مجتهدی تهرانی از وی دعوت کرد برای طلاب مدرسه علمیه تحت مدیریتش تدریس کند. او بیش از ۴۰ سال در این حوزه به تدریس علوم اسلامی شامل مطول، معالم، لمعتین، رسایل و مکاسب و کفایة الاصول اشتغال داشت و از مدرسان کار آمد و موفق آن حوزه بود. (مدرسه علمیه آیت الله مجتهدی که به برکت نفس گرم عالم ربانی و عارف کامل آیت الله شیخ محمد حسین زاهد و با همت شاگرد فاضل او آیت الله شیخ احمد مجتهدی تهرانی در خیابان ۱۵ خرداد شرقی تهران و جنب مسجد ملامحمد جعفر احداث شده است، از مدارس نمونه و موفق تهران است. مدیریت و اساتید آن در کنار تعلیم و تعلم، به امور معنوی و اخلاقی طلاب و مشتاقان علوم اسلامی توجه و دقت فراوانی دارند. رشد علمی در کنار شکوفایی معنوی و اخلاقی طلاب مدرسه به گونه‌ای است که بزرگان و مراجع عالیقدر تقلید به ویژه حضرت آیت الله خامنه‌ای توجه و عنایت مخصوصی به آن دارند. یکی از مراجع بزرگوار درباره برنامه‌های این مدرسه و نقش اساتید در امور اخلاقی و معنوی و علمی طلاب فرموده است: «در مدرسه آقای مجتهدی انسان تربیت می‌شود.)
 

فعالیت های اجتماعی

معظم له تا کنون با کمک افراد خیر و نیکوکار توانسته است خدمات عمرانی و خدمات دینی ارزشمندی به همنوعان ارایه نمایند، خصوصا در بخش تامین جهیزیه دختران بی بضاعت و تامین مسکن افراد نیازمند فعال بوده است. آیت الله ضیاء آبادی از سخنرانان دانشمند ساکن تهران بودند که به علت قدرت والای علمی و معنوی، آشنایی با مبانی اسلامی و قرآنی، شناخت مسایل روز و دارا بودن قدرت بیان و خطابه و شیوایی سخن درخشش خاصی در مجالس عمومی و خصوصی داشتند به گونه‌ای که یکی از منابر وی در جلد اول مجموعه گفتار وعاظ آمده و معظم له نیز در ردیف وعاظ و خطباء ممتاز و طراز اول کشور قرار داده شده است. وی یکی از روحانیان و مبلغان موفق در امر وعظ و تبلیغ در تهران بود و چون سخنانش با چاشنی قرآن، روایت و مطالب آموزنده اخلاقی همراه است، مشتاقان زیادی دارد. اخلاص، تواضع، عمل به گفتار، متانت و شیوایی سخن، و بهره گیری از ظرافت های اخلاقی و قرآنی از ویژگی های ایشان به شمار می‌رود.
 

فعالیت های فرهنگی

معظم له در طول بیش از ۴۰ سال اقامت در تهران منشاء خدمات علمی و فرهنگی و عمرانی زیادی شد. جلسات طولانی تفسیر قرآن و زیارت جامعه و عاشورا از آن جمله هستند. آیت الله ضیاءآبادی درباره جلسات طولانی تفسیر قرآن و زیارت جامعه و عاشورا می‌گوید:

«در حدود سال ۱۳۵۰ه.ش جمعی از مؤمنان مرا برای اقامه نماز جماعت به مسجد علی بن موسی الرضا علیه‌السّلام در حوالی خیابان ایران، خیابان سقاباشی دعوت کردند. در آنجا به پیشنهاد برخی از دوستان جلسات سیار تشکیل یافت که هر شب جمعه در منازل افراد منعقد می‌شد و من سخنرانی می‌کردم. فرصت را غنیمت شمردم تا با افزایش مطالعات، به تفسیر قرآن بپردازم. من علاقه زیادی به تفسیر قرآن داشتم، اما نمی‌شد آن را بر منابر عمومی مطرح کرد، ولی جلسات هفتگی که افراد ثابتی در آن شرکت دارند، زمینه خوبی برای این کار بود. پیشنهاد کردم قرآن را از اول تفسیر کنم و موافقت شد. از آن روز تا کنون از اول قرآن تا سوره رعد را تفسیر کرده‌ایم. ناگفته نماند برخی دیگر از سوره‌های قرآن خصوصا جز آخر قرآن کریم را نیز تفسیر کرده‌ایم.

به دنبال جلسات تفسیری، تشکیل جلسات شرح و تفسیر زیارت جامعه کبیره را در صبح‌های جمعه، با همان شکل سیار منعقد کردیم و طی ۱۰ سال زیارت جامعه کبیره و زیارت عاشورا را برای آن دوستان شرح و تفسیر کردم. بعدها بنیاد فرهنگی الزهرا علیها السّلام که توسط جمعی از نیکوکاران اداره می‌شد بر آن شدند نوارهای جلسات تفسیری را پیاده و بعد از اصلاح و بازبینی اینجانب، منتشر سازند که این کار ادامه دارد. همچنین بعد از مدتها نوارهای شرح دعای زیارت جامعه به دست آمد که آن نیز به همین شیوه چاپ و منتشر می‌شود این دو کار به صفیر هدایت (تفسیر قرآن) و صفیر ولایت (تفسیر و شرح دعا) نام گذاری شده‌اند. جلسات تفسیری، اخلاقی برای جوانان هم داشتیم که به صورت هفتگی برگزار می‌گردید که در آنجا مطالب به صورت مختلف و آزاد ارائه می‌شد. یادم می‌آید ساواک نیز روی این جلسات حساس شده بود و ما را به کلانتری احضار و سفارش کرد که در این جلسات نباید سخنان سیاسی گفته شود. »
 
آیت الله ضیاءآبادی از چهره‌های ارزشمند و مفسران بزرگ شیعه است و هم اکنون (زمستان سال ۱۳۸۴ ه.ش) مشغول تفسیر سوره رعد می‌باشد. معظم له درباره تفسیر قرآن می‌فرماید:

«از دوران طلبگی و زمانی که پای منبر مرحوم آیت الله رفیعی می‌رفتم، به تفسیر قرآن علاقه پیدا کردم و چون در قم پای درس تفسیر علامه طباطبایی نشستم، شدت علاقه‌ام زیادتر گردید، به گونه‌ای که اکتفاء به درس معظم له نمی‌کردم و بلکه تفسیر المیزان را که در آن ایام چاپ شده بود، مطالعه می‌کردم. تفسیر قرآن و اخلاق و اعتقادات شیعه که همگی بر اساس قرآن استوار است، می‌تواند بخشهای زیادی از نیازهای جامعه دینی به خصوص نسل جوان را تامین کند، خصوصا قشر تحصیل کرده و جوانان نیازمند به قرآن و آگاهی از مسایل آن می‌باشند و قرآن می‌تواند غذای روح آنان را تامین سازد. بنده حتی اخلاق را از قرآن جدا نمی‌دانم، چنانکه در روایات هم اخلاق از تفسیر قرآن جدا نیست.»

آیت الله ضیاءآبادی تا کنون سوره‌های حمد، بقره، آل عمران، نساء، مائده، انعام، اعراف، انفال، توبه، یونس، هود، یوسف، یاسین، قیامت و جزء آخر قرآن را تفسیر نموده است و جزوات آن در ۲۵ هزار نسخه توسط بنیاد خیریه الزهرا چاپ و منتشر شده است.
 

آثار

1. امامت
۲. بیان قرآن: این کتاب شامل بخشی از تفسیر سوره قیامت است و به این پرسش پاسخ می‌دهد که: «آیا اهل بیت علیه‌السّلام و قرآن مبین همدیگرند؟
۳. تفسیر سوره انفال
۴. تفسیر سوره یونس
۵. تفسیر سوره توبه (۲ جلد)
۶. تفسیر سوره یوسف
۷. توسل: نویسنده درباره توسل و معنا و مفهوم واقعی آن سخن گفته و این کتاب به پاسخ شبهات وهابیت که توسل را شرک می‌دانند، اختصاص دارد. وی درباره توسل تکوینی و ارتباط توحید و توسل و شرک، به تفصیل سخن می‌گوید.
۸. شب مردان خدا: آداب و فضیلت نماز شب.
۹. موعظه یا راه پیشگیری از نفوذ شیطان در دل انسان.
۱۰. شرح و تفسیر دعای توبه از صحیفه سجادیه.
۱۱. در جستجوی دین
۱۲. حج برنامه تکامل: این کتاب در ۵۱۶ صفحه برای اولین بار در سال ۱۳۹۴ه. ق و نیز با اضافات و ملحقات برای دومین بار در سال ۱۴۰۱ه. ق در دارالکتب الاسلامیه به چاپ رسید.

معظم له می‌فرماید:
«در منابر برخی از خطباء دیدم وقتی سخن به حج کشیده می‌شود، مطالب مفیدی توجه شنوندگان را جلب می‌کند. درصدد برآمدم با تحقیق همه مباحث آن را جمع آوری و چاپ نمایم و الحمدالله این کار به سرانجام رسید.»

این کتاب شامل یک مقدمه و هفت بخش است:
بخش اول: گوشه‌ای از اسرار تشریع عبادت
بخش دوم: آثار اجتماعی حج
بخش سوم: اسرار وحی حج
بخش چهارم: مراحل آغاز سفر
بخش پنجم: مواقف حج
بخش ششم: نتیجه گیری از اعمال حج
بخش هفتم: زیارت مرقد پاک حضرت رسول و ائمه هدی علیهم ‌السّلام.
 
۱۳. قرآن و قیامت: این کتاب در ۸۰۶ صفحه تدوین یافته، در سال ۱۳۹۸ه. ق (۱۳۵۷ه.ش) در مکتبة صدوق به چاپ رسیده و شامل ۱۴ بخش است. کتاب شامل تفسیر سوره قیامت است و به مناسبت به گوشه‌هایی از اوضاع جاری زمان و ماجرای دلدادگان و عاشقان مکتب قرآن و پیامبر رحمت صلی‌ الله‌ علیه‌ و‌ آله‌ و سلّم به شکل بسیار جالب اشاره می‌کند.

۱۴. قساوت بیماری مهلک: یکی از بلاهای اجتماعی بشر در طول تاریخ قساوت است که اکثر سردمداران و ظالمان و ستمگران تاریخ به واسطه ابتلای به این بیماری، جنایات دهشت انگیزی را مرتکب شده‌اند. حرمله‌ها، شمرها، حجاج بن یوسف‌ها، حمید بن قحطبه‌ها و. . . تجسم قساوت و سنگدلی ظالمان هستند. آیت الله ضیاءآبادی پیرامون این بیماری خطرناک اخلاقی و اجتماعی کتابی را در ۱۱۲ صفحه تالیف نمود که در سال ۱۳۹۱ه. ق (۱۳۵۱ه.ش) در تهران به چاپ رسید. وی با استناد به آیات و روایات و نظرات دانشمندان و حکما خصوصا دانشمندان غربی، به بررسی عوامل قساوت پرداخته است، به ویژه در مورد برخی از عوامل پیدایش و بروز این بیماری مانند موسیقی، لهو الحدیث (صدای شهوت آلود زنان خواننده) مطبوعات منحرف و بی حجابی و. . . ، مطالب ابتکاری دارد. نگارنده در پایان قصد و نیت خود از تدوین چنین کتابی را بیدار کردن حس دینی جوانان و زنان مسلمان در برابر انحرافات خطرناک اخلاقی معرفی می‌کند.
 

اندیشه / نظرات

گزیده‌هایی از سخنان آیت الله ضیاءآبادی را که در خلال تفسیر آیات و شرح زیارت جامعه آمده است، می‌خوانیم:

سوره رعد
ذیل آیات ۶-۱۰ سوره رعد:
«... آری در میان مردمی که حب مال و جاه از حد عادی گذشت و طوفان دنیاطلبی در فضای جان‌ها پیچید، طبیعی است که چراغ عقل رو به خاموشی می‌گذارد و زشتی‌ها به صورت زیبایی‌ها جلوه می‌کند و بی حیایی یک امر عادی می‌شود و قهرا دین نیز رنگ خود را می‌بازد و بی دینی در قیافه ی دینداری و روشنفکر مآبانه رواج می‌یابد و سرانجام پیشگویی رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم به وقوع می‌پیوندد... .»

رابطه‌های عقلانی در عقاید اسلامی
او درباره رابطه‌های عقلانی در عقاید اسلامی می‌گوید:
«مقتضای حکم این است که باید خالق حکیم در ماورای این دنیا عالم دیگری داشته باشد که مطیعان و متخلفان از قانون حکیمانه ی خود را آنجا به کیفر و پاداش برساند وگرنه جعل قانون از قبل او لغو خواهد بود و حکمت خودش زیر سئوال خواهد رفت... .»

آیات ۱۵ و ۱۶ سوره رعد
ذیل آیات ۱۵ و ۱۶ سوره رعد:
«یاللاسف که ذائقه ی ما با طعم قیمه و قورمه و شربت به لیمو آشناست اما غالبا خبر از طعام حب خدا و شربت قرب خدا نداریم!! ولی چه خوب است که حداقل باورمان بشود که هستند در میان بندگان خدا اوج گرفتگانی در آسمان معرفة الله که (قد کشف الغطاء عن ابصارهم) پرده از مقابل چشمشان برداشته شده است.»
 
حجیت اهل بیت در دنیا و آخرت
وی درباره حجت بودن اهل بیت در دنیا و آخرت می‌نویسد:
«حجت بودن اهل بیت بر مردم دنیا روشن است و در آخرت نیز حجت بودنشان معلوم است و به اذن خدا فرمانروای در محشرند... آن دری از درهای بهشت که پیش از سایر درها به روی اهل محشر باز است و پرجمعیت‌ترین است باب الحسین است.»

حضرت زهرا
درباره حضرت زهرا علیه‌السّلام :
«چرا باید تنها یادگار رسول خدا مخفیانه دفن گردد و قبرش ناشناخته بماند؟ چرا؟! مگر گمنام تر از زهرا کسی در عالم اسلام نبود؟ آیا او چرا وصیت به تجهیز شبانه و پنهان نگه داشتن قبرش نمود؟...»

حدیث ثقلین
درباره حدیث ثقلین می‌گوید:
«این حدیث شریف (ثقلین) از مسلمات بین فریقین از شیعه و سنی است و نشان می‌دهد که برای همیشه باید اهل بیت رسول صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم کنار قرآن باشند تا حقایق آن به وسیله ی آنها برای امت تبیین شود جز آنها کسی نمی‌تواند این کار را انجام دهد.»
 
تبعیت از هوی
«حال‌ای امت محمد و شیعه ی علی! گوش به فریادهای دلسوزانه ی این دو پدر مهربان خود فرادهید که می‌گویند اتباع الهوی و پیروی از خواهش دل، ترسناک‌ترین و خطرناک‌ترین بیماری است که ما از مبتلا شدن شما به آن بیمناکیم.»

فهم مردم در آخرالزمان
«مردم زمان غیبت به مرتبه‌ای از عقل و فهم و درایت می‌رسند که (صارت الغیبة عندهم بمنزلة المشاهدة) غیبت در نزد آنها به منزله ی مشاهده می‌شود یعنی ظهور و غیبت امام علیه‌السّلام برای آنها یکسان می‌گردد و آنها امام علیه‌ السّلام را پیوسته حاضر و ناظر افکار و اعمال خود می‌بینند و در محضر امام علیه‌السّلام مرتکب کار ناپسند امام نمی‌شوند و معتقدند که امام اگرچه ظهور ندارد و از چشم سر پنهان است اما حضور دارد و در چشم دل عیان است.»

معظم له بعد از ۲۳ سال اقامه جماعت و اقامت در خیابان سقاباشی، به دنبال بیماری همسرش و توصیه پزشکان به تجریش نقل مکان کرد و هم اکنون بیش از ۱۰ سال است که در مسجد علی بن الحسین علیه‌السّلام خیابان دربند تجریش ضمن اقامه جماعت و ارشاد و موعظه، جلسات تفسیری را به صورت هفتگی در منزل خویش منعقد می‌سازد و مشتاقان فراوانی در آن شرکت می‌نمایند.
 

در نگاه دیگران

اشخاص

مورخ شهید مرحوم شیخ محمد شریف رازی، آیت الله ضیاءآبادی را از علمای برجسته و خطبای نامدار و دانشمند برشمرد و می‌نویسد:
«این نگارنده بیش از ۲۰ سال است که با جناب آقای سید محمد ضیاءآبادی که از مجتهدین و مفسران مشهور معاصر که در سه وعده در مسجد علی بن موسی الرضا تهران به امامت و خطابه اشتغال دارد و حلقه تفسیری وی در تهران بیش از سی سال است که برقرار است سابقه آشنایی و دوستی دارم و در این مدت طولانی مکروهی از وی ندیدم جدا معظم له واعظی متعظ و خطیبی بلیغ و عالمی ناطق و مستعمل لعلمه است و آثار آموزنده‌ای دارد که برخی از آنان به طبع رسیده است.»

آیت الله مجتهدی درباره مقام علمی و معنوی او می‌گوید:
«عالم ربانی در روایات و اخباری که از ائمه معصومین علیه‌السّلام به ما رسیده است دارای مقام ویژه و شان خاصی می‌باشد. به آن کس عالم ربانی می‌گویند که دنبال دنیا و مقام و ریاست و شهرت نیست و بلکه برای رضای خدا و خدمت به دین و یاری امام زمان عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف کار می‌کند و یا منبر می‌رود و یا هرگونه خدمت دیگری که از دست اش برمی آید، هرچند در ظاهر کوچک و ناچیز باشد انجام دهد. برای اثبات عالم ربانی می‌توانم از مدرسه خودمان و در میان اساتید بزرگوار حضرت آیت الله جناب آقای ضیاءآبادی حفظه الله که وجودی ارزشمند و با برکتی هستند را مثال بزنم. این مرد بزرگوار و شخصیت ربانی از عالمان بزرگ و صاحب تالیفات عدیده‌ای هستند و سالیان متمادی در این مدرسه تدریس می‌نمایند. بدون دریافت حق التدریس نه تنها برای تدریس مبلغ دریافت نمی‌کند بلکه برای نماز و منبر و سایر امور دینی پول نمی‌گیرند. یاد دارم یک زمانی شخصی یک ساعت تلفنی با ایشان صحبت کرده بود و تلاش می‌کرد که آیت الله ضیاءآبادی را برای تدریس به حوزه علمیه دیگری ببرند و طلاب محترم آنجا از وجود ارزشمند ایشان بهره مند شوند. آخر ایشان به آن شخص فرمودند: اگر این تدریس برای رضای خداست که ما همین جا مشغول هستیم و قبول نکردند. حالا وقتی این عالم بزرگوار وارد مدرسه ما می‌شوند، تمام حوزه را نور فرا می‌گیرد و خداوند متعال هم در عوض، علاوه بر تامین آخرت، دنیای این گونه افراد را هم تامین می‌کند. من در وصیت نامه خود نوشته‌ام که وقتی از دنیا رفتم ایشان باید بر جنازه‌ام نماز بخوانند.»

حضرت آیت الله محفوظی هم به نگارنده گفت:
«از خصائص بارز ایشان بی اعتنایی به دنیا و زخارف آن و تقوای بالا است. سالهای طولانی در تهران سکونت دارند و به وظایف روحانی خویش مشغول است. صفای باطن، اخلاص، تلاش و مجاهدت علمی و اعراض از امور دنیا از بارزترین ویژگی ایشان است. به رغم اینکه از توان والایی در علم و خطابه برخوردار است، از شهرت به شدت پرهیز دارد.»
 
پیام های تسلیت شخصیت ها در پی ارتحال آیت الله ضیاء آبادی

متن پیام حضرت آیت الله خامنه‌ای،  رهبر انقلاب اسلامی:
بسم الله الرّحمن الرّحیم
درگذشت عالم جلیل جناب حجةالاسلام والمسلمین آقای حاج سیّدمحمّد ضیاءآبادی رضوان‌الله‌علیه را به خاندان مکرّم و شاگردان و ارادتمندان ایشان تسلیت عرض میکنم. زبان ناصح و بیان مؤثر و فکرِ روشن و قلب متذکر و خاشع این عالم بزرگوار، منبع ارزشمندی از معارف دینی و اخلاقی را به گوشهای شنوا و دلهای مستعد هدیه میکرد و وسیله‌ی هدایت و فیض برای بسیاری از مستمعان درسها و خطابه‌های ایشان می‌شد. از خداوند متعال رحمت و مغفرت و علو درجات را برای ایشان مسألت میکنم.
سیّدعلی خامنه‌ای
۲۱ بهمن ۱۳۹۹

پیام تسلیت حجت الاسلام روحانی، رییس جمهور:
انالله و انا الیه راجعون
درگذشت عالم ربانی حضرت آیت الله سید محمد ضیاءآبادی از محققان و مفسران برجسته قرآن کریم، موجب تاثر و اندوه فراوان گردید.این روحانی وارسته که مربی اخلاق کثیری از جوانان مؤمن و دستگیر نیازمندان بود، از علمای مهذب و فعال و مروج دین در تهران محسوب می گردید.راه او راه ترویج فرهنگ و معارف قرآنی و تعالیم نورانی اهل بیت علیهم السلام بود و تمام عمر شریف خود را در این مسیر سپری کرد و آثار پرباری برجا گذاشت که به یقین در خاطر مردم قدرشناس ایران باقی خواهد ماند.

اینجانب این ضایعه را به حوزه های علمیه، علمای اعلام، شاگردان، ارادتمندان و به ویژه بیت مکرم آن مرحوم تسلیت می گویم و از درگاه خداوند متعال برای ایشان علو درجات و همجواری با اولیای الهی و برای عموم بازماندگان صبر و سلامتی مسالت دارم.
حسن روحانی
رئیس جمهوری اسلامی ایران
 
پیام حجت الاسلام سید ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضاییه:
خبر درگذشت عالم عامل و استاد اخلاق و معارف، مرحوم آیت الله سید محمد ضیا آبادی که عمر پربرکت خود را وقف نشر و ترویج معارف قرآن کریم و  مکتب اهل بیت علیهم السلام کرده بودند اینجانب را متاثر و محزون کرد.

رئیسی اظهار داشت: این ضایعه جبران ناپذیر را خدمت خانواده این استاد عزیز و تمامی علاقه مندان به مکتب نورانی اهل بیت علیهم السلام و به خصوص شاگردان و استفاده کنندگان از منابر و کلاس های درس و تفسیر گرم و صمیمی این استاد عزیز  تسلیت گفته و برای خانواده و دوست داران این عالم ربانی آرزوی صبر بر مصیبت وارده را دارم.

پیام دکتر علی لاریجانی، مشاور مقام معظم رهبری:
بسم الله الرحمن الرحیم
انا لله و انا الیه راجعون
 رحلت عالم ربانی و عارف بالله مرحوم آیت الله سید محمد ضیا آبادی رضوان الله  تعالی علیه موجب اندوه و  تاسف  فراوان شد. عمری با برکت، سرشار از تهذیب و معنویت و گام های استوار در سلوک الی الله، توام با مجاهدت در تربیت نفوس مستعده، چکیده ای از زندگینامه این  عالم مهذب و این معلّم اخلاق و عرفان است. بی شک فقدان این  روحانی روشن ضمیر، برای آشنایانِ رتبه معنوی آن بزرگوار و بهره مندان از محضر پر فیض او مصیبیتی اندوهبار است. اینجانب تسلیت صمیمانه  خود را به خانواده  مکرّم و دیگر وابستگان و به همه‌ ارادتمندان ایشان معروض می دارم و علوّ درجات  و حشر با اولیاء الله را برای روح بلندشان از خداوند متعال مسألت می کنم.
علی لاربجانی
مشاور مقام معظم رهبری
 
پیام تسلیت دکتر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی:
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
«إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعُونَ»
إِذَا مَاتَ الْعَالِمُ ثُلِمَ فِی الْإِسْلَامِ ثُلْمَةٌ لَا یَسُدُّهَا شَیْءٌ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَةِ
ارتحال عالم جلیل القدر، استاد اخلاق و مربی معارف اسلامی حضرت آیت الله سیدمحمد ضیا آبادی موجب تأسف و تالم فراوان شد. ایشان که یکی از شاگردان برجسته و مهذب درس حضرت امام خمینی (ره) و علامه طباطبایی (رض) بودند، عمر با برکت و سرشار از عبادت و معنویت خود را یکسره صرف تربیت نفوس مستعد جوانان و نشر معارف اسلامی کردند؛ مجاهدت مرحوم آیت الله ضیا آبادی در یاری جوانان به پیمودن مسیر سلوک الی الله، سرمایه‌ای کم نظیر و درخشان برای ایشان خواهد بود. در گذشت این استاد مهذب و مبرز اخلاق، ضایعه‌ای جبران ناپذیر برای حوزه‌های علمیه، جامعه مذهبی تهران و جوانان و طلابی است که از درس‌های اخلاق و نکات معرفتی آن محروم بهره می‌بردند.

اینجانب ضمن تسلیت به حوزه‌های معزز علمیه و روحانیت گرانقدر، شاگردان و دوستداران آن روحانی جلیل القدر، به ویژه بیت محترم و فرزندان ارجمند ایشان، از خداوند متعال برای آن استاد اخلاق و عالم عامل علو درجات را از خداوند متعال مسئلت می‌کنم.
محمدباقر قالیباف
رئیس مجلس شورای اسلامی

منابع:
1. ویکی فقه
2. ویکی پدیا
3. خبرگزاری دانشجو
4. خبرگزاری مهر
5. سایت وارثون